جهانی‌شدن و شهرنشینی در دهه‌های گذشته مخالفان و موافقان خودش را داشته اما با ظهور مشکلاتی همچون آلودگی هوا، ترافیک و گرمایش زمین، تنور روند بازگشت به روستاها و همچنین تغییرات اساسی در معماری شهری در حال گرم شدن است. از جمله تحولات اساسی که در طراحی شهری حائز اهمیت شده است، مفهوم شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای ست.
یک شهر ۱۵ دقیقه‌ای، مفهوم شهری مسکونی است که در آن اکثر نیازهای روزانه را می‌توان با پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری انجام داد. این مفهوم توسط شهردار پاریس، «آن هیدالگو» و با الهام از دانشمند فرانسوی – کلمبیایی «کارلوس مورنو»، رایج شد. شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای از مجموعه‌ای از محله‌های پنج دقیقه‌ای ساخته می‌شوند که به‌عنوان جوامع کامل یا محله‌های قابل پیاده‌روی نیز شناخته می‌شوند. این مفهوم به‌عنوان «بازگشت به شیوه زندگی محلی» توصیف‌شده است.
مفهوم شهر ۱۵ دقیقه‌ای برگرفته از ایده‌های تاریخی در مورد نزدیک بودن منابع و قابلیت پیاده‌روی است و عمدتاً برای کاهش انتشار کربن با کاهش استفاده از اتومبیل و زمان رفت‌وآمد موتوری ایجاد شده است. این طراحی شهری نوین – یک مدل برنامه‌ریزی شهری غیرمتمرکز است که در آن هر محله شامل تمام عملکردهای اجتماعی اساسی برای زندگی و کار است. بسیاری از مردم استدلال می‌کنند که مفهوم ایجاد محله‌هایی که در آن ساکنان می‌توانند هر آنچه را که نیاز دارند در عرض ۱۵ دقیقه با پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا حمل‌ونقل عمومی به دست آورند، درنهایت کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد. چنین فضاهایی مستلزم ایجاد محله‌های چندمنظوره به‌جای مناطق خاص برای کار، زندگی و سرگرمی، کاهش نیاز به سفرهای غیرضروری، تقویت حس اجتماع و بهبود پایداری و زیست پذیری است.
امروزه اکثر شهرها دارای محله‌هایی با کاربری جداگانه است: مرکز تجاری شهر و یا محل‌هایی برای سرگرمی و تفریح. برنامه‌ریزی پراکنده این شهرها سبب شده تا ساکنان برای رسیدن به مقصد مجبور شوند مسافت‌های طولانی را در سراسر شهر طی کنند. در مقابل، شهرهای فشرده آینده، یا «بیش‌ازحد محلی سازی»، استراتژی‌هایی را برای زیرساخت‌های شهری اولویت‌بندی می‌کنند که هدف آن آوردن تمام عناصر زندگی و کار در جوامع محلی است.
مدل منطقه بندی مجدد (rezoning) در آینده موردتوجه بیشتری قرار خواهد گرفت. با توجه به تغییرات آب و هوایی به‌عنوان یک نگرانی عمده جهانی، شهرداران C۴۰ این مدل را برای شهرهای سراسر جهان توصیه کرده است، با این استدلال که رویکرد پیاده‌روی آن به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک کرده و از پایداری محیط‌زیست حمایت می‌کند. مهم‌تر از همه، «شهر ۱۵ دقیقه‌ای» در سال ۲۰۱۹ توسط پاریس رایج شد و یک ابتکار شاخص عملی در برنامه فعلی این شهر است.
هدف این است که امکانات ضروری، انواع مختلف مسکن و فضاهای سبز بیشتری را در فاصله ۱۵ دقیقه پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری در دسترس قرار دهیم. برخی از شهرها مانند پاریس و نیویورک که نسبتاً بالغ‌تر هستند، بودجه‌های مشارکتی را برای ترویج مشارکت محلی به‌عنوان بخشی از استراتژی تحول شهر خود راه‌اندازی کرده‌اند. شهرهایی مانند بوگوتا، سیاتل و میلان که بر شهرسازی جدید و مفاهیم انعطاف‌پذیر تمرکز دارند، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری را در اولویت قرار داده‌اند. اما این رویکرد ممکن است به‌طور کامل برای هر شهری قابل‌اجرا نباشد – برای مثال احتمالاً این طرح برای یک کلان‌شهر بزرگ مناسب‌تر است تا برای شهرهای کوچک‌تر.
